1. หน่วยวัดของตลับเมตร
ตลับเมตรใช้หน่วยวัดเป็นเซนติเมตร (cm) และนิ้ว (inch) โดยส่วนใหญ่จะมีสเกลบอกทั้งสองหน่วยบนสายวัด บางรุ่นอาจมีหน่วยวัดเป็นมิลลิเมตร (mm) หรือฟุต (ft) ด้วย ขึ้นอยู่กับการออกแบบและกลุ่มเป้าหมายของผู้ใช้งาน
2. ความยาวของสายวัด
ตลับเมตรมีความยาวของสายวัดที่แตกต่างกันไป ตั้งแต่ 1 เมตร ไปจนถึง 10 เมตร หรือมากกว่านั้น ความยาวที่นิยมใช้กันทั่วไปคือ 3 เมตร และ 5 เมตร เหมาะสำหรับงานวัดระยะในบ้านหรือพื้นที่ไม่กว้างมาก ส่วนตลับเมตรสายยาว 7.5 เมตรขึ้นไป ก็จะเหมาะกับการใช้วัดระยะทางที่มากกว่านี้
3. วัสดุของสายวัด
สายวัดของตลับเมตรผลิตจากวัสดุต่างๆ กัน เช่น ไฟเบอร์กลาส สแตนเลส และเหล็กกล้า วัสดุเหล่านี้มีคุณสมบัติเด่นที่แตกต่างกันออกไป ไฟเบอร์กลาสเบาและยืดหยุ่นสูง สแตนเลสกันสนิมทนทาน ส่วนเหล็กกล้าแข็งแรงและทนต่อแรงดึงได้ดี เลือกให้เหมาะกับสภาพการใช้งาน
3.1 ตลับเมตรสายไฟเบอร์กลาส
ตลับเมตรสายไฟเบอร์กลาสมีน้ำหนักเบา พกพาง่าย ผิวสัมผัสของสายวัดนุ่มและมีความยืดหยุ่นสูง จึงสามารถม้วนเก็บได้ง่าย ไม่หักพับ แต่ก็อาจไม่เหมาะกับงานหนักที่ต้องการความแข็งแรง ทนทานมากนัก
3.2 ตลับเมตรสแตนเลส
ตลับเมตรสแตนเลสมีความคงทน ไม่เป็นสนิม ทนต่อสารเคมี เหมาะใช้ในสภาพแวดล้อมที่มีความชื้น ใช้งานง่ายในอุตสาหกรรมอาหารและโรงงานเคมี ผิวสายวัดมันเงา ทำความสะอาดได้ง่าย แต่น้ำหนักอาจมากกว่าสายไฟเบอร์กลาส
3.3 ตลับเมตรสายเหล็กกล้า
ตลับเมตรสายเหล็กกล้ามีความแข็งแรงทนทานมากที่สุด รับแรงดึงและความเค้นได้ดี เหมาะสำหรับงานก่อสร้างหรืองานหนักที่ต้องการความแม่นยำสูง แต่น้ำหนักของมันก็มากที่สุดเช่นกัน อาจไม่เหมาะกับงานเบาที่ต้องใช้ตลับเมตรบ่อยๆ
4. ขนาดของตัวเรือนตลับเมตร
ตัวเรือนของตลับเมตรมีขนาดที่แตกต่างกันตั้งแต่ขนาดพกพาไปจนถึงแบบมือถือขนาดใหญ่ ขนาดที่นิยมคือ 50-100 มม. บางรุ่นออกแบบให้จับถือได้กระชับมือ ขณะที่บางอันก็ผลิตให้มีขนาดใหญ่สำหรับการใช้งานในอุตสาหกรรมหรืองานก่อสร้าง
5. วัสดุของตัวเรือนตลับเมตร
ผู้ผลิตนิยมใช้พลาสติก ABS และโลหะผสมในการขึ้นรูปตัวเรือนตลับเมตร วัสดุต้องมีคุณสมบัติแข็งแรง ทนทาน และทนต่อแรงกระแทก ขณะเดียวกันก็ต้องมีน้ำหนักที่เหมาะสมกับการใช้งาน ตัวเรือนพลาสติก ABS จึงเป็นที่นิยมเพราะน้ำหนักเบา ราคาไม่แพง ทนทานพอสมควร แต่ตลับเมตรตัวเรือนโลหะผสมก็ยังได้รับความนิยม โดยเฉพาะเมื่อต้องการความแข็งแรง ทนทานในระดับสูง
6. ระบบหน่วงเวลาม้วนกลับ
ตลับเมตรบางรุ่นออกแบบมาพร้อมกับระบบหน่วงเวลาม้วนกลับ (Slow return) ซึ่งช่วยให้การม้วนเก็บสายวัดเป็นไปอย่างนุ่มนวล ไม่สะดุด ไม่หนีบนิ้ว ตลับเมตรที่มีระบบนี้จะม้วนสายวัดด้วยความเร็วที่เหมาะสม ควบคุมได้ และลดอาการสะดุดหรือหนีบมือผู้ใช้งาน
7. ตัวล็อคสายวัด
ตัวล็อคสายวัดเป็นอีกหนึ่งคุณสมบัติสำคัญของตลับเมตร ช่วยให้หยุดและคงค่าการวัดได้ตามต้องการ ตลับเมตรส่วนมากจะมีปุ่มหรือก้านล็อคสายอยู่ด้านบน เมื่อเลื่อนก้านหรือกดปุ่ม สายวัดก็จะถูกล็อคไม่ให้เคลื่อนที่ สามารถอ่านค่าได้ชัดเจน และไม่เสียหลักในระหว่างการจดบันทึก
8. ขอเกี่ยวตลับเมตร
ขอเกี่ยวปลายสายวัดเป็นอุปกรณ์เสริมที่ช่วยอำนวยความสะดวกในการวัดระยะ เพียงเกี่ยวขอไว้กับปลายอีกด้านของวัตถุที่ต้องการวัด จากนั้นดึงสายวัดออกมาจนตึงและอ่านค่าได้เลย ขอเกี่ยวมักทำจากโลหะ มีลักษณะโค้งมน ปลายแหลม เพื่อเกี่ยวเกาะได้อย่างมั่นคง ไม่ลื่นหลุดง่าย
9. สายคล้องข้อมือ
ตลับเมตรบางรุ่นมาพร้อมสายคล้องข้อมือ เพื่อสะดวกในการพกพาและป้องกันการหล่นหาย สายคล้องอาจเป็นแบบผ้าหรือหนังที่มีตะขอเกี่ยวติดกับตัวเรือน ช่วยให้สะพายหรือคล้องตลับเมตรไว้กับข้อมือได้อย่างกระชับ ไม่รกมือ พร้อมหยิบใช้ได้ทุกเมื่อ
10. ราคาของตลับเมตร
ตลับเมตรมีราคาจำหน่ายหลากหลายตั้งแต่หลักสิบไปจนถึงหลักพัน ขึ้นอยู่กับแบรนด์ คุณภาพ และคุณสมบัติของสินค้า ตลับเมตรราคาสูงมักใช้วัสดุคุณภาพดี มีระบบและฟีเจอร์ที่ตอบโจทย์การใช้งานมากกว่า อย่างไรก็ตามสำหรับงานทั่วไปแล้ว ตลับเมตรราคาไม่แพงก็น่าจะเพียงพอแล้ว ควรเลือกให้เหมาะสมกับความต้องการใช้งานจริง
บทสรุป
ตลับเมตรนับเป็นอุปกรณ์ที่มีประโยชน์หลากหลายทั้งในบ้านและที่ทำงาน ไม่ว่าจะใช้วัดขนาดเพื่อตัดเย็บเสื้อผ้า วางแผนจัดวางเฟอร์นิเจอร์ หรือวัดระยะในการก่อสร้าง ก็ล้วนอาศัยตลับเมตรทั้งสิ้น หากเข้าใจถึงหน่วยวัด ความยาวสายวัด วัสดุ ขนาด ระบบการทำงาน รวมถึงคุณสมบัติพิเศษต่างๆ ของมันแล้ว ก็จะช่วยให้เลือกใช้ตลับเมตรได้อย่างเหมาะสม คุ้มค่า ตอบโจทย์ความต้องการได้ดียิ่งขึ้น ที่สำคัญคือมันจะช่วยอำนวยความสะดวกให้กับการใช้ชีวิตประจำวันได้ไม่น้อยเลยทีเดียว